Bulut Bilişim Hizmet Modelleri : IaaS, PaaS, SaaS Nedir? Avantajları Nelerdir?

Bilgi sistem türleri olarak da bilinen bulut bilişim hizmeti, 3 kategoriden oluşmaktadır. Iaas, Paas ve SaaS'ın ne olduğunu ve aralarındaki farkları bilmek ihtiyaçlarınıza uygun hizmet modelini belirlemenize ve iş hedeflerinizi gerçekleştirmenizi yardımcı olacaktır.

IaaS (Infrastructure as a Service) Sunucu Altyapı Hizmeti Nedir?

IaaS, bulut bilişim teknolojisinin sağladığı en temel ve en esnek bulut bilgi işlem modelidir. Altyapı hizmeti ile sanal sunucu oluşturularak bulut bilişim "cloud computing" hizmeti sağlanmaktadır. Depolama, network ve sanallaştırma gibi hizmetler sunan IaaS, kullandıkça öde sistemine dayalıdır.

Amazon Web Services (AWS), Google Compute Engine (GCE) ve Microsoft Azure bulut (cloud) tabanlı altyapı hizmetlerindendir.

IaaS Avantajları Nelerdir?

• IaaS, oldukça esnek ve ölçeklenebilir çözümler sunar ayrıca düşük maliyetlidir.
• IaaS sayesinde fiziksel sunucular ve veri merkezi altyapısı oluşturmanıza gerek kalmaz.
• IaaS kullanılarak çalıştırılan web siteleri, geleneksel web barındırmaya oranla daha az maliyetlidir.
• Test etme ve geliştirme ortamları çok daha hızlı şekilde oluşturulabilir. Bu sayede yeni uygulamalar pazara çok daha hızlı şekilde sürülebilir.
• IaaS depolama, network ve işletim sistemlerinden kiralama usulü ile yararlanılır.
• IaaS sisteminde sadece kullandığınız kaynaklar için ödeme yaparsınız.

PaaS (Platform as a Service) Platform Hizmeti Nedir?

IaaS'ın daha fazla gelişmiş ve özellikli hedeflere yönelik olan platformudur. PaaS, uygulama geliştirenlere, projelerini geliştirebilmeleri için internet üzerinden donanım ve yazılım araçları sağlayan bulut bilişim hizmet modelidir.

PaaS, altyapının (sunucular, depolama ve network) yanı sıra ara yazılım, geliştirme araçları, iş zekası hizmetleri, veritabanı yönetimi, sistem yönetimi ve güvenliğe yönelik çözümleri de kapsamaktadır. PaaS kullanıcılara uygulama geliştirecekleri, uygulamaları yönetecekleri ve sunacakları bir bulut ortamı sağlar. Programlama dili, veri tabanı ve işletim sistemi vs. PaaS sistemine en iyi örnektir.

PaaS'ta depolama ve kurulum alanına ilaveten kullanıcıya bir bilişim platformu ve özgül çözüm yazılımları da sunulur. Çoğunlukla belli sistemler için bulut çözümleri geliştiren, test eden ve kurduktan sonra üçüncü kişilere kullandıran kurumlar tarafından tercih edilir. Bu nedenle PaaS hizmet sağlayıcı, barındırmayla birlikte uygulama geliştiriciye yalıtılmış bir kurulum, test ortamı, işletim sistemi, bakım ve güncelleme desteği sağlar.

PaaS'ın bilinen örnekleri arasında Microsoft Azure ve Google App Engine sayılabilir.

PaaS Avantajları Nelerdir?

• PaaS, IaaS'nin sunduğu avantajlarla birlikte ara yazılım, geliştirme araçları ve diğer iş araçları gibi ek özellikler de sunar.
• PaaS, uygulama geliştiricilerin, bilgi teknoloji yöneticilerinin ve nihai kullanıcıların mobil ve web uygulama yazılımları oluşturmasına, entegre etmesine, taşımasına, dağıtmasına, güvenliğini sağlamasına ve yönetmesine imkan tanır.
• PaaS, uygulama geliştiricilerin yazılımlarında yapay zeka (AI), nesnelerin interneti (IoT), blokzinciri, sohbet robotları ve inovatif teknolojileri de kapsayan yeni özellikler oluşturmasına imkan tanıyan kullanıma hazır programlama bileşenleri de sunar.
• PaaS geliştirme araçları sayesinde yeni uygulamaların kodlama sürecini kısaltır.
• PaaS, web uygulaması oluşturma, test etme, dağıtma, yönetme ve güncelleştirme için ihtiyacınız olan tüm özellikleri sağlar.
• PaaS, çoğul kullanıcılar tarafından erişilebilir ayrıca işin büyüklüğüne göre ölçeklendirilebilirsiniz.
• Güvenlik, işletim sistemleri, sunucu yazılımları ve yedeklemeler hizmet sağlayıcılar tarafından yönetilir. Bu durum iş yükünü azaltır.
• Ekip üyeleri farklı coğrafyada olsalar dahi projeler üzerinde birlikte çalışabilir.
• PaaS sayesinde bilgi teknoloji operasyonları standart ve daha kolay hale gelir.
• Operasyonel, güvenlik ve yönetim riskleri azalır.
• Kullanıma hazır çözümlerle iş inovasyonu hızlanır.
• PaaS, geliştiricilerin yazılım güncellemeleri gibi iş yükü yerine yaratıcılığa konsantre olmalarına imkan tanır.
• Kapsamlı sistem yönetimi bilgisi olmadan kolaylıkla çalıştırılabilir.
• PaaS, uygulama geliştirmenin en uygun maliyetli yoludur. Kullandıkça öde esasına dayalıdır.

SaaS (Software as a Service) Yazılım Hizmeti Nedir?

SaaS hizmet sağlayıcılar, nihai kullanıcıya web tabanlı uygulamalar sunar. Ayrıca bu hizmetlerin güncel olmasını ve güvenliğini sağlar. Altyapı, yazılım ve tüm data SaaS tedarikçisinin veri merkezinde tutulur. Tedarikçi, donanım ve yazılımı yöneterek uygulamaların, verilerin kullanılabilirliğinden ve güvenliğinden sorumludur. SaaS, bir bulut hizmet sağlayıcısından kullandıkça öde esasına dayalı olarak satın alabileceğiniz kusursuz bir yazılım sistemidir.

İnternet tabanlı bir e-Posta hizmeti kullanıyorsanız, bir SaaS yazılım hizmeti kullanıyorsunuz demektir. Bu tarz hizmetlere, çoğunlukla bir web tarayıcısı aracılığıyla, hesabınıza kullanıcı adı ve parolanızla giriş yaptıktan sonra ulaşırsınız. e-Posta yazılımı, hizmet sağlayıcısının ağında bulunur ve iletileriniz de burada depolanır. e-Postalarınıza bilgisayar ya da mobil cihazlardaki web tarayıcısından erişim sağlarsınız. Bu örnek şahsi kullanıma yöneliktir ve genellikle ücretsizdir.

Kurumsal kullanım mevzu bahis olduğu zaman, e-Posta, işbirliği, müşteri ilişkileri yönetimi (CRM), kurumsal kaynak planlama (ERP) ve belge yönetimi vs. gibi gelişmiş kurumsal uygulamaları kiralamanız gerekmektedir. Söz konusu uygulamalar için abone olarak ya da kullanım seviyesine göre ödeme yapmanız gerekir.

SaaS'ın en bilindik örnekleri Microsoft Office 365, Google Apps, Dropbox'dır.

SaaS Avantajları Nelerdir?

• Kullanıcılar SaaS uygulamalarının çoğunu bir program indirip yüklemeye ihtiyaç duymadan direkt olarak çalıştırabilir. Dolayısıyla kullanıcılarınız için özel bir program satın alarak kurmanıza gerek yoktur.
• Uygulamalar, web ya da bir API üzerinden erişilebilen, bir bulut ağında bulunduğu için kullanıcıların uygulamaları yerel cihazlarına kurmaları gerekmez.
• Veriler bulutta saklanır ve son derece güvenlidir.
• Verilerin bulutta depolanması sayesinde kullanıcılar, bilgilerine bilgisayar veya mobil aygıtlardan erişim sağlar. Uygulama verilerinin bulutta depolanması sayesinde, kullanıcı bilgisayarı veya mobil cihazı çökse dahi veriler güvenle saklanır.
• Kullanıcılar, uygulamaları kullanarak verileri depolayabilir, analiz edebilir ve projeler üzerinde işbirliği yapabilir.
• Kullanıcıların yazılımları kurmaları, yönetmeleri ya da yükseltmelerine gerek yoktur. Tüm bu işlemler SaaS sağlayıcıları tarafından gerçekleştirilir.
• Kaynakların kullanımı hizmet gereksinimlerine göre ölçeklendirilebilir.
• Uygulamalara dünyanın hangi coğrafyasında olursanız olun, internet olan her yerden kolaylıkla erişim sağlanabilir.
• SaaS hizmet sağlayıcıları, kullanıcılara yazılım ve uygulamaları abonelik modeli üzerinden sunar.
• SaaS hizmetinde kullandığın kadar öde yöntemi geçerlidir. Bu nedenle kullanım seviyesine bağlı olarak otomatik olarak artırıp azalttığı için maddi açıdan tasarruf etmenizi de sağlar.