Bulut bilişim; sunucu, depolama, veri tabanı, ağ, yazılım vb. gibi bilgi işlem hizmetlerinin internet üzerinden sağlanmasıdır. İngilizce karşılığı "cloud computing" olan bulut teknolojisi, sanal sunucularda depolanan verilerinize istediğiniz her yerden ve tüm cihazlardan kolaylıkla erişmenizi mümkün kılar.
ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü bulut bilişimi, düşük yönetim çabası veya servis sağlayıcı etkileşimi ile, hızlı alınıp salıverilebilen ayarlanabilir bilişim kaynaklarının paylaşılır havuzuna, istendiğinde ve uygun bir şekilde ağ erişimi sağlayan bir modeldir, şeklinde tanımlamıştır.
Bulut teknolojisi yazılım, donanım, personel ve eğitime çok büyük yatırımlar yaparak bunları şirket içinde departmanlaştırmaktan ziyade yazılım ve donanım tesislerindeki kurulu sistemlere internet üzerinden düşük ücretlerle bağlanarak kullanma temeline dayanmaktadır.
e-Posta göndermek, internet üzerinden video veya film izlemek, müzik dinlemek, oyun oynamak, fotoğraf, belge saklamak için çevrimiçi bir hizmet kullanıyorsanız tüm bunların alt yapısı bulut teknolojisi tarafından sağlanmaktadır.
Dünyanın en büyük bulut altyapı hizmetleri sağlayıcılarından Amazon, veri merkezlerini revize ederek ilk bulut teknoloji hizmeti olan Amazon S3'ü, 2006'da hizmete soktu. Ardından 2008 senesinde Danışmanlık ve Araştırma Şirketi Gartner, bulut bilişimin BT hizmetleri sektöründe kullanıcılar ve tedarikçiler arasındaki ilişkiyi farklı boyuta taşıyabilecek güce sahip olduğunu ortaya koydu. Bulut teknolojisi bu tarihten itibaren tüm dünyada kullanılmaya başlandı. Özellikle son yıllarda ülkemizde de benimsenerek kullanılan bulut bilişim, oldukça hızlı bir biçimde büyümeye devam etmektedir.
Bilgi sistem türleri olarak da bilinen bulut bilişim hizmeti, 3 kategoriden oluşmaktadır. Iaas, Paas ve SaaS'ın ne olduğunu ve aralarındaki farkları bilmek ihtiyaçlarınıza uygun hizmet modelini belirlemenize ve iş hedeflerinizi gerçekleştirmenizi yardımcı olacaktır.
IaaS, bulut bilişim teknolojisinin sağladığı en temel ve en esnek bulut bilgi işlem modelidir. Altyapı hizmeti ile sanal sunucu oluşturularak bulut bilişim "cloud computing" hizmeti sağlanmaktadır. Depolama, network ve sanallaştırma gibi hizmetler sunan IaaS, kullandıkça öde sistemine dayalıdır.
Amazon Web Services (AWS), Google Compute Engine (GCE) ve Microsoft Azure bulut (cloud) tabanlı altyapı hizmetlerindendir.
IaaS'ın daha fazla gelişmiş ve özellikli hedeflere yönelik olan platformudur. PaaS, uygulama geliştirenlere, projelerini geliştirebilmeleri için internet üzerinden donanım ve yazılım araçları sağlayan bulut bilişim hizmet modelidir.
PaaS, altyapının (sunucular, depolama ve network) yanı sıra ara yazılım, geliştirme araçları, iş zekası hizmetleri, veritabanı yönetimi, sistem yönetimi ve güvenliğe yönelik çözümleri de kapsamaktadır. PaaS kullanıcılara uygulama geliştirecekleri, uygulamaları yönetecekleri ve sunacakları bir bulut ortamı sağlar. Programlama dili, veri tabanı ve işletim sistemi vs. PaaS sistemine en iyi örnektir.
PaaS'ta depolama ve kurulum alanına ilaveten kullanıcıya bir bilişim platformu ve özgül çözüm yazılımları da sunulur. Çoğunlukla belli sistemler için bulut çözümleri geliştiren, test eden ve kurduktan sonra üçüncü kişilere kullandıran kurumlar tarafından tercih edilir. Bu nedenle PaaS hizmet sağlayıcı, barındırmayla birlikte uygulama geliştiriciye yalıtılmış bir kurulum, test ortamı, işletim sistemi, bakım ve güncelleme desteği sağlar.
PaaS'ın bilinen örnekleri arasında Microsoft Azure ve Google App Engine sayılabilir.
SaaS hizmet sağlayıcılar, nihai kullanıcıya web tabanlı uygulamalar sunar. Ayrıca bu hizmetlerin güncel olmasını ve güvenliğini sağlar. Altyapı, yazılım ve tüm data SaaS tedarikçisinin veri merkezinde tutulur. Tedarikçi, donanım ve yazılımı yöneterek uygulamaların, verilerin kullanılabilirliğinden ve güvenliğinden sorumludur. SaaS, bir bulut hizmet sağlayıcısından kullandıkça öde esasına dayalı olarak satın alabileceğiniz kusursuz bir yazılım sistemidir.
İnternet tabanlı bir e-Posta hizmeti kullanıyorsanız, bir SaaS yazılım hizmeti kullanıyorsunuz demektir. Bu tarz hizmetlere, çoğunlukla bir web tarayıcısı aracılığıyla, hesabınıza kullanıcı adı ve parolanızla giriş yaptıktan sonra ulaşırsınız. e-Posta yazılımı, hizmet sağlayıcısının ağında bulunur ve iletileriniz de burada depolanır. e-Postalarınıza bilgisayar ya da mobil cihazlardaki web tarayıcısından erişim sağlarsınız. Bu örnek şahsi kullanıma yöneliktir ve genellikle ücretsizdir.
Kurumsal kullanım mevzu bahis olduğu zaman, e-Posta, işbirliği, müşteri ilişkileri yönetimi (CRM), kurumsal kaynak planlama (ERP) ve belge yönetimi vs. gibi gelişmiş kurumsal uygulamaları kiralamanız gerekmektedir. Söz konusu uygulamalar için abone olarak ya da kullanım seviyesine göre ödeme yapmanız gerekir.
SaaS'ın en bilindik örnekleri Microsoft Office 365, Google Apps, Dropbox'dır.
Hizmet sağlayıcının kaynaklarını internet üzerinden kullanıcılara açmasıdır. Genel bulut, komple buluta dağıtılmış ve tüm kısımları bulutta çalışan bir uygulamadır. Ekseriyetle web tabanlı e-Posta, ofis uygulamaları, depolama, test etme ve geliştirme maksadıyla kullanılmaktadır. Google ve Microsoft genel bulut sağlayıcılarındandır.
Bulut teknolojisi kaynaklarının (donanım, depolama, uygulama) tamamının sadece bir şirket tarafından yönetilmesi ve kullanılmasıdır. Şirket içi bulut da denilmektedir. Özel bulut, bulut teknolojisi ile sunulan pek çok avantajdan yoksundur. Çoğu zaman geleneksel Bilgi Teknolojisi altyapısıyla aynıdır ancak kaynak kullanımını artırmak maksadıyla uygulama yönetimi ve sanallaştırma teknolojilerinden yararlanılmaktadır.
Özel bulutta kaynaklar şirketin hissedarları, çalışanları ve müşterileri tarafından internet üzerinden veya şirket içi ağ üzerinden kullanılır.
Özel bulut, şirketin tesisinde veya bulut sağlayıcının veri merkezinde barındırılır. Özel bulutu genellikle veri gizliliğine önem veren büyük kuruluşlar tercih etmektedir.
Hem genel hem de özel bulutların bileşiminden ortaya çıkan bulut teknolojisidir. Hybrid, bulut tabanlı kaynaklarla bulutta olmayan mevcut altyapı ve uygulamalar arasında bağlantı kurmak için kullanılan bir metottur.
Hybrid bulut, bir şirketin kritik iş yükleri için şirket içi özel bulutu; arşivleme, test etme, geliştirme vs. iş süreçlerinde ise genel bulutun kullanılmasını sağlar.
Bulut'ta hızlıca yeni uygulamalar ve hizmetler oluşturabilirsiniz. Web, mobil ve API de dahil olmak üzere yeni uygulamalar oluşturabilir, dağıtabilir ve ölçeklendirebilirsiniz.
Ölçeği artırılabilen ya da azaltılabilen bulut bilişimi kullanarak oluşturduğunuz uygulamayı test edebilirsiniz. Ayrıca uygulama oluşturma ve test etmeye harcanan zaman ve maliyeti minimuma indirebilirsiniz.
Datanızı internetten, herhangi bir lokasyonda ve cihazda ulaşılabilir bir bulut saklama sistemine aktarabilirsiniz. Bulutta depolanan tüm veriniz maliyet açısından tasarruf etmenizi sağlar.
Bulut bilişimin en çok tercih edilen senaryolarından biri de yedekleme ve felaket kurtarma. Felaket kurtarma merkezi kurmak oldukça maliyetli bir iştir. Bulut teknolojisi sayesinde herhangi bir alt yapıya sahip olmadan ya da herhangi bir yatırım yapmadan bütün altyapınızı bulut'a yedekleyebilir veya replike edebilirsiniz. Böylelikle çok düşük maliyetlerde bir felaket kurtarmaya sahip olabilirsiniz.
Müşterilerinizle etkileşimlerinize yön verecek ve toplanan verilerden değerli sonuçlar elde edebilecek akıllı modelleri kullanabilirsiniz.
Mevcut tüm verilerinizi bulut'ta toplayabilir, makine öğrenimi ve yapay zeka gibi bulut hizmetlerini kullanarak verilerinizi analiz edebilirsiniz. Analizler sayesinde yeni projeler, yeni kampanyalar, küçülme veya büyüme gibi birçok farklı alanda başarılı kararlara imza atabilirsiniz.
Hizmet olarak yazılım SaaS (Software as a Service) kullanarak en son yazılım sürümlerini ve güncelleştirmeleri müşterilerinize istediğiniz zaman ve istediğiniz yerde sunabilirsiniz.
Yüksek çözünürlüklü ses ve görüntü (video) sayesinde tüm cihazlarda hedef kitlenizle dilediğiniz gibi bağlantı kurabilirsiniz.
Günümüzde ölçeği ve sektörü farketmeksizin her türlü şirket ve kurum bulut teknolojisini; veri yedekleme, durum kurtarma, e-posta, yazılım geliştirme, test etme, büyük veri (big data) analizi ve müşterilere yönelik internet uygulamaları gibi çok çeşitli alanlarda kullanmaktadır.
Örneğin, sağlık kuruluşları, bulut teknolojisini daha kişiselleştirilmiş tedavi yöntemleri geliştirmek için kullanırken finansal kurumlar, gerçek zamanlı dolandırıcılık olaylarını önlemeye yönelik teknoloji geliştirmek için kullanmaktadır.
Bulut teknolojisi sayesinde hızlı bir şekilde BT ( Bilgi Teknolojisi) servisini devreye alabilir, istediğiniz gibi BT servislerini ölçeklendirebilir ve bunları yaparkende kullandığın kadar öde yöntemiyle çok düşük maliyetlerde bulut bilişim servislerine sahip olabilirsiniz. Ölçeklendirme sayesinde sınırsız seviyede BT servislerine sahip olmak mümkündür. Bu servisler arasında alt yapı (IaaS) çözümleri, platform (PaaS) servisleri ve yazılım (SaaS) servisleri bulunmaktadır.
Bulut teknolojisinin en önemli kazanımlarından biri de Hybrid çözümlerdir
Bulut bilişim teknolojisi kullanan kurumlar BT servislerini kendi veri merkezlerinden kullanabilirler. İsterlerse bulut tedarikçilerinin veri merkezini kullanabilirler. Ya da bu iki ortamı birleştirerek Hybrid bir çözüme sahip olabilirler.
Bulut depolamayla veri saklamada çığır açın
Bulut depolama ile kişiler e-Posta, fotoğraf, video ve diğer şahsi dosyalarını saklayabilir ve yedekleyebilir.
Kurumlar ise veri dosyalarını güvenli bir biçimde aktarıp depolayabilecekleri veya farklı coğrafyalar arasında paylaşabilecekleri, ticari olarak desteklenen bir uzak yedekleme çözümü olarak kullanabilirler.
Bulut'ta veri depolama sistemleri çoğunlukla kişinin ya da kurumun gereksinimlerini karşılayacak şekilde ölçeklenebilir. Her konumdan erişime imkanı sağlar ve her tür aygıttan problemsiz ulaşım sağlamak maksadıyla uygulamadan bağımsız olarak çalışır.
İzlemek için tıklayınız: