Yapay Zeka Nedir? Uygulama Alanları Nelerdir?

İnsan zekasını taklit ederek elde edilen verilerle kendisini geliştirme ve yenileyebilme niteliklerine sahip makinelere yapay zeka denir. İngilizce karşılığı olan "Artificial Intelligence" kısaltılmış hali olan AI sıkça kullanılmaktadır.

Yapay zeka, bilgisayarın insanlar gibi düşünmesini sağlayarak kompleks sorunları tıpkı insan gibi çözmesini destekler. Zeka ve akıl gerektiren sorunlar yapay zeka sayesinde bilgisayar yardımıyla etkili bir biçimde çözülebilir.

Otomatik hale getirilmiş muhakeme, evrimsel hesaplama, makine öğrenimi (machine learning) gibi alt dalları olan yapay zekaya örnek olarak; Apple'ın Siri'si, Google'ın kişisel asistanı Google Now ve Tesla'nın sürücüsüz otonom araçlarını verebiliriz.

Yapay zeka tarihçesi

Yapay zeka terimi, ilk kez 1956 yılında Dartmouth Konferansı'nda Prof. John McCarthy tarafından kullanıldı. Daha sonra pek çok konuda yapay zeka geliştirilmesi için muhtelif çalışmalar yapıldı.

IBM tarafından geliştirilen "Deep Blue" isimli bilgisayarın 1997 yılında dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u yenmesi insanların yapay zekaya bakış açısını değiştirdi. 2011 yılında ise IBM'in "Watson" adındaki bilgisayarının bir televizyon yarışma programında rakiplerini yenmesi, yapay zekanın matematiksel konular haricinde de insanları yenebileceğinin göstergesi oldu.

2016 yılında Google Deepmind, insanların oyunları nasıl oynadığından esinlenerek, öğrenen bir yapay sinir ağı geliştirdi. Şirketin geliştirdiği "AlphaGo" adlı program dünya "Go" şampiyonu Lee Sedol'ü yendi. Böylece yapay zekanın satrançtan çok daha karışık oyunlarda da başarılı olduğu ortaya çıktı.

YAPAY ZEKAN'NIN UYGULAMA ALANLARI NELERDİR?

Ses tanıma:

Bilgisayarların sesleri tanıyabilmesi için mikrofon ve ses dijital hale getirilerek frekanslar oluşturulur. Söz konusu frekanslardan harfler ya da kelimeler kavranmaya çalışılarak sayılara dönüştürülür. Böylelikle yapay zeka, sesi tanır, anlar ve cevap verir. Yapay zeka ses tanıma özelliğini en iyi Siri, Now, Echo, Cortana kullanmaktadır.

Görüntü işleme:

Kamera ile çekilen görüntüler dijital hale getirilerek piksellere, piksellerde koda dönüştürülür. Bu kodları yapay zeka algoritmaları yorumlar. Görüntü işlemeye en güzel örnek sürücüsüz (otonom) araçlardır.

Doğal dil (lisan) işleme

Yapay zekanın en zorlu alanlarından biridir. İnsan ve bilgisayar etkileşimini maksimum seviyeye çıkarmak ya da farklı dilde konuşan kişiler arasındaki iletişimi güçlendirmek için çözümler üretir. Doğal dil işlemede; derin öğrenme, makine öğrenmesi (machine learning), istatiksel analiz ve kural tabanlı yaklaşımlar kullanılır.

Yazım hatalarının düzeltilmesinden, otomatik çeviri sistemlerine, dil öğrenimi uygulamalarından kişisel asistan uygulamalarına kadar doğal dil işleme kullanılmaktadır. Doğal dil işlemeye örnek olarak Google, Yandex, Siri, Google Asistan verilebilir.

Muhakeme:

Muhakeme, birbirine karşı savları olan iki tarafı dinleyerek bir yargıya varmaktır. Yapay zeka, muhakeme özelliği sayesinde mevcut verileri kullanarak çeşitli algoritmalar oluşturur ve en rasyonel kararı verebilir. Örneğin; Bir mahkeme hakiminin delilleri inceledikten ve tarafları dinledikten sonra suçlu ve suçsuzu ayırt etmesi gibi yapay zeka da muhakeme özelliği sayesinde suçluyu ve suçsuzu ayırt edilebilmektedir.

Yapay zekanın günlük hayatımızda kullanım alanları nelerdir?

• Siber güvenlik ve savunma sanayi
• Sesli asistanlar
• Dil çevirileri
• Öneri sistemleri
• Navigasyon
• Sosyal güvenlik
• Sağlık hizmetleri
• e-Ticaret
• Yardımcı robot uygulamaları

Türkiye'nin ilk Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi yayımlandı!

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı iş birliğinde hazırlanan "Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2021-2025"'e ilişkin 2021/18 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi 20/08/2021 tarihli ve 31574 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Türkiye'nin yapay zeka alanındaki ilk ve en kapsamlı ulusal strateji belgesi olma özelliğini taşıyan Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (UYZS) ile Türkiye, yapay zekâ (YZ) stratejisini yayımlayan ülkeler arasında yerini aldı.

Ulusal Yapay Zekâ Stratejisinde; yapay zekâ alanının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'ya katkısının yüzde 5'e çıkarılması, yapay zekâ alanındaki istihdamın 50 bin kişiye yükseltilmesi, lisansüstü mezun sayısının 10 bin kişiye çıkarılması, yerli ve millî yapay zekâ uygulamalarının kamu alımlarında önceliklendirilmesi, uluslararası yapay zekâ endekslerindeki sıralamalarda Türkiye'nin ilk 20 ülke arasında yer alması hedeflenmektedir.

Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi'ne ulaşmak için tıklayınız.

Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (2021-2025) Genelgesine ulaşmak için tıklayınız.