Bir kodlama sistemi olarak bilinen NACE kodu, Avrupa Birliği'nde Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki olarak tasnif edilmesine denir. NACE Kodu'nun açılımı "Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne"dir ve ismini bu açılımın baş harflerinden almaktadır.
NACE kodu, iş yerlerinin faaliyet gösterdikleri sektörlere göre tehlike sınıflarını tayin eden sistemin oluşturduğu altı haneden oluşan bir koddur. Altılı faaliyet kodu olarak da bilinir.
NACE Kodu Avrupa'da ekonomik faaliyetlerle ilgili istatistiklerin üretilmesi ve yayılması amacına yönelik bir başvuru kaynağı olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda iktisadi faaliyetlerle ilgili istatistiki verileri dünya standartlarında karşılaştırma bakımından da oldukça önemli bir yere sahiptir.
NACE kodlamasında faaliyet konularına göre işyerlerine altı haneli bir kod verilmektedir. İşyeri açmayı düşünüyorsanız Ticaret Odasına kayıt yaptırmadan önce NACE kodunuzu öğrenmenizde fayda var. İşyeri tehlike sınıfının tespiti, iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli tedbirlerin alınması için Nace Kodu'nun bilinmesi kritiktir.
Altı haneli NACE kodundaki ilk iki rakam genel faaliyet sınıflandırmasını, son dört rakam da alt faaliyet sınıflandırmasını ifade etmektedir.
NACE kodu iş yerinizin tehlike derecesini göstermektedir. İş yerinizin tehlike derecesini (çok tehlikeli, tehlikeli, az tehlikeli) öğrenerek iş güvenliği gerekliliklerini yerine getirmeniz, işinizi sorunsuz sürdürmenizi de sağlar.
Tehlike sınıfı tespit edilirken o işyerinin yaptığı esas işe bakılır.
2005 yılında AB'ye uyum çalışmaları kapsamında Türkiye'de de NACE Kodu uygulamasına geçildi. Türkiye'deki oda ve borsaların üye işyerlerine NACE Kodu sistemine göre faaliyet kodları verilmesi görevi TOBB'a verildi. TOBB tarafından hazırlanan "Mesleklerin Gruplandırması Rehberi"nde, tüm faaliyetlere ilişkin NACE Kodlarıyla birlikte NACE sistemi, kullanılan sınıflandırma metodolojisi, ilgili terim ve kavramlar ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı), Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı gibi bazı kamu kurumları, işlemlerinde NACE kodu kullanmaktadır.
NACE Kodu belirleme yetkisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğindedir. İlgili yönetmelik ve kanuni düzenlemeler çerçevesinde oda ve borsa üyelerinin faaliyet kodları, buna bağlı mesleklerin faaliyet kodları, TOBB tarafından belirlenmektedir.
NACE Kodu, SGK sicil numarasına bakılarak, vergi levhasındaki ana faaliyet alanı incelenerek ve bağlı bulunulan ticaret odasının internet sitesinden öğrenilebilir.
NACE Kodu sorgulama İTO (İstanbul Ticaret Odası)
SGK'nın resmi web sitesinden SGK NACE Kodları listesine erişerek NACE Kodlarını ve işyeri tehlike sınıfını öğrenebilirsiniz. Ayrıca firmanızın SGK sicil numarasının 2. 3. 4. 5. 6. ve 7. rakamları NACE kodunuzdur.
NACE Kodu hatalı olan ya da sonradan faaliyet kolu değişen firmalar bağlı oldukları vergi dairesi sicil servisine "NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi" vererek NACE kodlarını düzeltebilir veya değiştirebilirler.
Vergi dairesi sicil servisi memurları söz konusu işyerinin NACE Koduna uygun faaliyette bulunup bulunmadığını yerinde tespit eder. Yoklama sonucunda işyerinin değişiklik dilekçesinde belirttiği NACE Koduna uygun faaliyette bulunduğunun tespit edilmesi durumunda NACE Kodu değişikliği yapılır ve işyerinin güncellenen NACE Kodu vergi levhasına işlenir.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre İş güvenliği açısından işyeri NACE Kodunda işyerinin tehlike sınıfının doğru olarak belirtilmesi zorunludur.
SGK'da NACE Kodlarını değiştirmek isteyen firmalar değişiklik taleplerini elektronik ortamda SGK'ya iletebilirler. Bu işlem için işyeri şifresiyle SGK'nın resmi web sitesine giriş yapılarak NACE Kodu değişikliği sayfasından yeni NACE kodunun seçilmesi gerekmektedir. Değişiklik talebinin SGK tarafından yapılacak incelemeler sonucunda uygun görülmesi durumunda SGK sisteminde işyerinin NACE kodu değiştirilir.
e-Ticaret yapmak isteyenlerin vergi dairesinden NACE Kodu almaları zorunludur. e-Ticaret için NACE Kodu: "47.91.14 - Radyo, Televizyon, Posta Yoluyla veya İnternet Üzerinden Yapılan Perakende Ticaret" olarak belirlenmiştir.
NACE Kodu listesine, TÜİK, GİB, TOBB, İTO gibi birçok kuruluşunun resmi web sitesinden ulaşabilirsiniz.