Kümülatif Vergi Nedir? Kümülatif Vergi Matrahı Nasıl Hesaplanır?

Kümülatif vergi nedir?

Kümülatif, birikerek artan, yığılarak ilerleyen demektir. Kümülatif vergi, bir çalışanın aylık brüt geliri üstünden GSS ve işsizlik sigortası çalışan payının çıkarılması ile kalan tutarın her ay birikerek ilerlemesidir. Kümülatif vergi yığılarak ilerleyen vergi anlamına gelir. Her ay bir önceki ayın toplamı içerisine ilave edilir.

Kümülatif vergi matrahı nedir?

Kümülatif gelir vergisi matrahına kısaca KGVM denir. Kümülatif vergi matrahı, çalışanın gelir vergisi dilimini ve gelirinden kesilecek vergi oranını belirler. Kümülatif vergi matrahının hesaplanması ve ödenmesi işverene aittir.

Ocak ayındaki kümülatif vergi matrahı, yılın ilk ayı olduğu ve toplama eşit olduğu için Ocak ayındaki gelir vergisi matrahına eşittir. İşe ilk girişi yapılan ve o sene başka bir yerden kazanç sağlamamış kişi için de işe girdiği ilk ay, kümülatif vergi matrahı, gelir vergisi matrahına eşittir. Kümülatif gelir vergisi matrahı, her sene yılbaşında sıfırlanır.

Kümülatif gelir vergisi matrahı nasıl hesaplanır?

Kümülatif vergi matrahı hesaplanırken önce çalışanın brüt ücreti üzerinden işsizlik sigortası ve GSS payı düşürülür. Elde edilen ücret, çalışanın vergi matrahıdır.

Gelir vergisi hesaplama formülü

Gelir Vergisi Matrahı = Brüt Ücret – (SGK primi + İşsizlik Primi + Vergi istisnaları)
Ayrıca gelir vergisi matrahı üzerinden gelir vergisi kesilir. Gelir vergisi oranına karar verilirken personelin yıl içindeki gelir vergisi matrahları toplamı üzerinden işlem yapılır.

Örneğin, 9.000 TL brüt ücret ile çalışan bir kişinin vergi matrahı aşağıdaki şekilde hesaplanır;

• GSS(Genel Sağlık Sigortası) kesintisi (%14): 9.000 X %14 = 1.260 TL
• İşsizlik Sigortası İşçi Payı kesintisi (%1): 6.000 X %1 = 90 TL
• Brüt ücret – (GSS + işsizlik sigortası işçi payı) = Gelir Vergisi Matrahı
• 9.000 – (1.260+90) = 7.650 TL'dir.

7.650 TL çalışanın Ocak ayına ilişkin vergi matrahıdır. Şubat ayı içinde aynı şekilde hesaplama yapılır. Şubat ayında elde edilen matrah Ocak ayında hesaplanan matraha ilave edilir. Her ay eklenerek bulunan yeni vergi matrahı çalışanın kümülatif vergi matrahıdır. Çalışana ait gelir vergisi oranı, kümülatif vergi matrahı olan 7.650 TL üzerinden hesaplanır.

Kümülatif vergi matrahı taşınır mı?

• Bir takvim yılı içinde iş değişikliği yapan bir çalışan, önceki işi nedeniyle oluşan kümülatif vergi matrahını yeni iş yeri ile bağdaştıramaz. Yani çalışan başka işverenlere ait iş yerleri arasında geçiş yaptığı zaman kümülatif gelir vergisi matrahı taşınamaz.
• Şayet çalışan aynı işverene ait başka bir iş yerine geçiş yaparsa kümülatif vergi matrahının taşınması söz konusudur.
• Çalışan aynı anda farklı işverenlere ait farklı iş yerlerinde çalışarak kazanç elde ediyorsa söz konusu gelirler ayrı ayrı vergilendirilir. Bu durumda da vergi matrahının birleştirilmesi veya taşınması mümkün değildir.