Ticari elektronik ileti gönderme koşullarını düzenleyen 6563 Sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre; Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak suretiyle gönderilebilir.
Bu onay yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilir. Bununla birlikte, alıcı (vatandaş) isterse, ticari elektronik iletiyi reddedebilir.
Düzenlemeye göre alıcılar istedikleri zaman, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik iletileri almayı reddedebilir. Ret talebini alan Hizmet Sağlayıcı, 3 iş günü içinde alıcıya elektronik ileti göndermeyi durdurmak zorundadır.
Ayrıca, ticari elektronik ileti almayı reddettikleri bir Hizmet Sağlayıcı'dan ileti alan alıcılar (vatandaş), şikayet haklarını İYS (İleti Yönetim Sistemi) üzerinden kullanabilirler.
İys'de Şikayet Süreci Nasıl İşliyor?
Şikayet başvuruları, e-Devlet kapısı ve Ticaret Bakanlığının internet sitesi üzerinden veya yazılı olarak şikayetçinin ikametgahının bulunduğu yerdeki il müdürlüğüne yapılır.
Şikayetçi gerçek kişi ise adı, soyadı ile imzası ve ikametgah adresinin; tüzel kişi ise unvanı, adresi ile temsile yetkili kişinin veya vekilin adı soyadı ile imzasının başvuruda yer alması gerekir.
İSTENMEYEN TİCARİ ELEKTRONİK İLETİLERLE İLGİLİ ŞİKAYET BAŞVURULARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
Kısa mesaj yoluyla gönderilen iletilerde, şikayetçinin;
- T.C. kimlik numarası
- Telefon numarası
- Abonesi olduğu GSM operatörünün adı
- İletiyi gönderenin numarası (bu numaranın bulunmaması halinde marka ve işletme adı gibi alfa numerik bilgisi)
- İletinin gönderilme tarihi ve saati
- İletinin içeriğinin tamamı
- Şikayetçinin tacir olması durumunda MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) numarası
- Şikayetçinin esnaf olması halinde bu durumu belirten ibare yer alır.
- Varsa iletinin görsel bir örneği başvuruya eklenir.
Elektronik posta yoluyla gönderilen iletilerde, şikayetçinin;
- T.C. kimlik numarası
- Elektronik posta (e-posta) adresi
- Şikayetçiye e-posta hizmeti sağlayan işletmenin adı
- İletiyi gönderenin e-posta adresi
- İletinin gönderilme tarihi ve saati
- İletinin içeriği
- Şikayetçinin tacir olması durumunda MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) numarası
- Şikayetçinin esnaf olması halinde bu durumu belirten ibare yer alır.
- İletinin bir örneği başvuruya eklenir.
Sesli arama yoluyla yapılan iletilerde, şikayetçinin;
- T.C. kimlik numarası
- Telefon numarası
- Abonesi olduğu GSM veya sabit hat operatörünün adı
- İletiyi gönderenin numarası (bu numaranın alınamaması halinde marka ve işletme adı)
- İletinin gönderilme tarihi ve saati
- İletinin içeriği
- Şikayetçinin tacir olması halinde MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) numarası
- Şikayetçinin esnaf olması halinde bu durumu belirten ibare yer alır.
* Diğer elektronik iletişim araçları ile yapılmışsa iletişim aracının türüne bağlı olarak Yönetmelikte belirtilen bilgilerden uygun olanlara yer verilir.
Şikayet başvurusu ne zaman yapılır?
Şikayet başvurusu, ticari elektronik iletinin gönderildiği tarihten itibaren 3 (üç) ay içinde yapılır.
Şikayetçi eşi, çocuğu veya bir yakını adına şikayette bulunabilir mi?
Şikayetçi sadece kendisine ait elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletilere ilişkin şikayette bulunabilir.
İSTENMEYEN TİCARİ ELEKTRONİK İLETİLERDE ŞİKAYET SÜRECİ NASIL SONUÇLANDIRILIR?
- Başvurunun yapıldığı il müdürlüğünce, şikayet edilenin sicile kayıtlı merkezinin başka bir ilde bulunması halinde, başvuru belgeleri ilgili il müdürlüğüne gönderilir ve başvuru sahibine bilgi verilir.
- İl müdürlüğü tarafından konuya ilişkin bilgi ve belgeler ilgiliden temin edilerek şikayet sonuçlandırılır. Ancak gerekli hallerde il müdürlüğünce denetim için görevlendirilen personel tarafından yerinde denetim yapılabilir.
- Hizmet Sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı, il müdürlüğü tarafından söz konusu şikayetle ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeleri, bu talebin tebliğinden itibaren 15 (on beş) gün içinde teslim etmekle yükümlüdür. Gerekli durumda ilgilinin talebine istinaden il müdürlüğünce bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 15 (on beş) gün uzatılabilir. Bu sürenin sonunda da talep edilen bilgi ve belgeler teslim edilmezse, şikayet başvurusu sırasında il müdürlüğüne sunulan bilgi ve belgeler üzerinden idari işlem uygulanır.
- İl müdürlüğü, Hizmet Sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcının doğrudan tespit edilemediği durumlarda, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmecilerden bilgi ve belge talep edebilir.
İYS şikayet sürecinde denetim mekanizması nasıl çalışır?
- Ticaret Bakanlığı, Hizmet Sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının Yönetmelik kapsamında gerçekleştirdiği faaliyet ve işlemleri denetlemeye yetkilidir.
- Bakanlıkça görevlendirilen denetim elemanları, Yönetmelik kapsamında Bakanlık yetkisine giren hususlarla ilgili olarak her türlü bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunları incelemeye ve örneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi almaya yetkilidir. İlgililer istenilen bilgi, belge ve defterler ile elektronik kayıtlarını, bunların örneklerini noksansız ve gerçeğe uygun olarak vermek, yazılı ve sözlü bilgi taleplerini karşılamak ve gerekli yardım ve kolaylığı göstermekle yükümlüdür.
- Bakanlıkça görevlendirilen denetim elemanları, ticari elektronik iletileri gönderen hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının abonelik bilgileri ile gerekli bilgi ve belgeleri ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmecilerden istemeye yetkilidir.
İYS şikayetlerde idari yaptırımları uygulama
- Yönetmeliğe aykırı hareket edenlere 6563 Sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi uyarınca uygulanacak idari para cezalarını vermeye, Hizmet Sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının sicile kayıtlı merkezinin bulunduğu yerdeki il müdürü yetkilidir.
- Verilen idari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmek zorundadır.