Gider Pusulası Nedir? Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?

Gider pusulası nedir?

Vergi mükellefi olmayanlardan satın alınan ürün ve hizmetlerin belgelendirilmesi ve muhasebe sistemine kaydedilmesi için düzenlenen evraktır. Aynı zamanda tüketicilere satılan ürünlerin iade alınması durumunda da gider pusulası düzenlenir. Gider pusulası, fatura hükmündedir.

Kimler gider pusulası düzenler?

Gider pusulası, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 234. maddesinde şu şekilde açıklanmıştır:

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, geliri basit usulde belirlenenler, defter tutmak zorunda olan çiftçilerin ve serbest meslek erbabının: Vergiden muaf esnafa, yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar içinde düzenleyip işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de düzenlenir.

Gider pusulası hangi durumlarda düzenlenir?

• Vergiden muaf esnaf ve vergi yükümlüsü olmayanlardan ürün ya da hizmet satın alındığı zaman gider pusulası düzenlenir.
• Tüketicilere satılan malların, tüketici tarafından iade edilmesi durumunda gider pusulası düzenlenir.
• Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden sabit kıymet satın alındığı zaman gider pusulası düzenlenir.
• Gelir Vergisi Kanunu'nun 18. maddesinde belirtilen istisnadan yararlananlardan, ürün satın alındığı zaman gider pusulası düzenlenir.
• Arızi şekilde serbest meslek işiyle uğraşanlara ödeme yapıldığı zaman gider pusulası düzenlenir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, yayımladığı tebliğlerle gider pusulası kullanım alanının kapsamını genişletmiştir. Bu doğrultuda, vergiden muaf esnafla yapılan ticari işlemlerle birlikte son tüketicilerden alınan ürün ve hizmetler, iadeler, telif ödemeleri vs. gibi çok sayıda işlem için de gider pusulası kullanılmaktadır.

Gider pusulası nasıl düzenlenir?

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 225 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği ile gider pusulasının şekil ve usulüne ilişkin düzenlemeleri açıklamıştır.

• Gider pusulaları, mükelleflerce matbaalara bastırılır ya da notere onaylattırılır.
• Gider pusulası iki nüsha şeklinde düzenlenir. İki nüsha düzenlenmeyen ve gider pusulasında yer alması gereken bilgilerin eksik yazılması durumunda gider pusulaları düzenlenmemiş kabul edilir.
• Gider pusulalarının bir nüshası işi yapana ya da ürünü satana verilir, diğer nüshası ise düzenleyen kişi tarafından muhafaza edilir.
• Mal veya hizmeti satın alan firmanın, gider pusulasını malı satana ya da işi yapana imzalatması gerekir.

Gider pusulasında olması gereken bilgiler nelerdir?

• İşi yaptıran ve yapanın ya da malı satan ile satın alan kişinin adı soyadı (tüzel kişi ise ünvanı) adresleri, varsa vergi dairesi ve hesap numarası
• İşin mahiyeti
• Malın cinsi
• Malın adedi
• Malın fiyatı, toplam tutarı
• Vergi oranı ve net tutarı
• Düzenleme tarihi
• Seri ve sıra numarası

Gider pusulası stopaj oranları nedir?

Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre, vergiden muaf esnaftan ürün ve hizmet satın alındığı zaman yapılan ödemelerden stopaj kesilir.

Stopaj, kaynakta kesilen vergidir. Adına stopaj yapılan kişi daha sonra beyanname verirse, yapılan stopajı beyanname üzerinde hesaplanan gelir vergisinden mahsup edebilir. Stopaj oranı ise farklılıklar gösterir.

• Şayet ürün ya da hizmet alınan kişi vergi mükellefi olmayıp esnaf muaflığından da faydalanmıyorsa, gerçek ve tüzel kişilerin ürünlerini iş akdi ile bağlı olmadan, bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle satıyorsa, ödenen komisyon, prim gibi ödemelerden %20 oranında stopaj uygulanır.
• Hurda mal alımlarında %2 stopaj uygulanır.
• Havlu, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, örgü, dantel, her tür nakış işleri ve her tür turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek ve benzeri ürün fiyatları ya da ürünün imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden % 2 stopaj uygulanır
• Diğer mal alımları için %5 stopaj uygulanır.
• Diğer hizmet alımları yani yukarıda belirtilenler müstesna olmak üzere ürün ve hizmet değerinin ayrılamaması durumu da bu kapsamdadır, %10 stopaj uygulanır.

Gider Pusulası ne zaman düzenlenir? Gider Pusulası düzenleme süresi nedir?

Gider pusulası, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi (7) gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen gider pusulası hiç düzenlenmemiş sayılır.

Gider Pusulasında 7338 sayılı Kanun'la neler değişti? Gider Pusulası kalktı mı? Gider Pusulası kaldırıldı mı?

Vergi mükelleflerinin fatura ve benzeri belge veremeyenlerden aldıkları mal veya hizmetlerin gider pusulası ile belgelendirilmesi esası getirildi. Ayrıca bazı ödeme belgelerinin ve resmi yazıların gider pusulası yerine geçeceği hükme bağlandı.

7338 sayılı Kanun'un 23'üncü maddesi ile VUK'un 234 üncü maddesine aşağıdaki fıkralar eklenerek bazı değişiklikler yapıldı:

"Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler, bu Kanun kapsamındaki belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunmayanlara yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar (gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın aldıkları mallar hariç) için işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası düzenlerler. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen gider pusulası, bu kişiler tarafından verilmiş fatura hükmündedir."

"Gider pusulası, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen gider pusulası hiç düzenlenmemiş sayılır."

İkinci fıkrada belirtilen bilgileri ihtiva etmeleri kaydıyla;

• Malın veya hizmetin bedelinin, 7 günlük süre süre içerisinde satıcıya; banka, yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya PTT aracılığıyla ödenmesi halinde, bu kurumlarca düzenlenen belgeler,
• Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında satın alınan malların gider pusulası düzenlemek zorunda olanlara iade edilmesinde, iade edilecek tutarların, banka, yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya PTT aracılığıyla düzenlenen belgeler,
• Belge düzenleme zorunluluğu bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının, tabi oldukları ilgili mevzuat dâhilinde, yaptıkları işler veya sattıkları mallar için düzenledikleri belgeler,

gider pusulası yerine geçer.