Duran varlıkların yıpranma, aşınma ve eskime payına amortisman denir. Şirketlerin kullanmak üzere aldıkları varlıkların aşınması veya eskimesi halinde gösterilebilen gider payıdır.
Şirketlerin faaliyetlerini sürdürmek için satın aldıkları eşyalar zamanla deformasyona uğrar ve bu eşyaların ekonomik değeri azalır. Şirketinizdeki demirbaşların, belirli bir kullanımdan sonra yıpranması ya da eskimesi söz konusu olduğunda varlıkların ekonomik ömrü boyunca gider yazılması gerekir. Amortisman gideri, mali dönemlere bölünerek hesaplanır ve yazılır. Böylelikle varlıklar, kullanıldıkları muhasebe dönemlerine dağıtılmak suretiyle gider yazılmış olur.
1 Ocak 2022'den itibaren uygulanacak demirbaş ve amortisman sınırı 534 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2.000 TL olarak belirlendi. 2022 yılında KDV hariç 2.000 TL'nin altındaki demirbaş alımları doğrudan gider yazılabilmektedir.
2022 yılı Amortisman oranlarına ulaşmak için tıklayınız.
Vergi Usul Kanunu'nun 315. maddesine göre amortismana tabi olan maddi varlıklar, Maliye Bakanlığı'nın belirlediği oranlar üzerinden hesaplanmaktadır. Amortisman hesabı için farklı metotlar kullanılmaktadır.
En çok kullanılan amortisman yöntemleri;
Normal amortisman yöntemi: Eşit miktarlı amortisman olarak da bilinen normal amortisman metodunda, amortisman tutarı varlığın tutarına sabit bir amortisman nispeti uygulanarak hesaplanmaktadır. Ya da tutar iktisadi ömre bölünmek suretiyle hesaplanır.
Azalan bakiyeler yöntemi: Hızlandırılmış amortisman yöntemi olarak da bilinen azalan bakiyeler metodunda varlıklar, normal amortismana nazaran 2 kat hızlı gider gösterilir. Amortisman hesabı, alış tutarından değil, yıl başına devreden net defter değerinden hesaplanır.
Fevkalade amortisman yöntemi:
Yangın, deprem, sel vb. doğal afet durumlarında varlıkların değerinin kısmen veya tamamen kaybolması durumunda uygulanmaktadır. Bu gibi durumlarda ilgili birimlere başvuru yaparak varlıkların belli bir bölümünün amortize edilmesi istenmektedir.
Binek aracın satın alındığı tarihten itibaren dönem sonuna kadar geçen zaman üzerinden amortisman hesaplanır.