509 No'lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği Uygulamalarıyla alakalı en çok merak edilen konular Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından cevaplandı. e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-Defter, e-İrsaliye ve e-Belge uygulamalarını kapsayan zorunluluklarla ilgili tüm merak edilenlerin cevapları.
2018 yılında 10 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan mükellefler 454 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında 1/1/2020 tarihinden itibaren e-fatura ve e- defter uygulamalarına, 509 No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında da e-Arşiv Fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.
2018 veya müteakip hesap döneminde 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan mükellefler 1/7/2020 tarihinden itibaren e-fatura, e-arşiv fatura uygulamasına, 1/1/2021 tarihinden itibaren ise e-defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.
2018 yılında 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan aynı zamanda internet üzerinden satış yapan mükellefler 1/1/2020 tarihinden itibaren e-fatura, e- arşiv fatura ve e-defter uygulamalarına geçmek zorundadırlar.
Hayır. İhracat faturası düzenleniyor olması 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde e-fatura ve diğer e-belge uygulamalarına geçmeyi gerektiren bir durum değildir. e-Fatura uygulamasına halihazırda kayıtlı olan mükelleflerin düzenleyecekleri ihracat faturalarını da "ihracat e-Fatura" Senaryosu ile (fatura ekinde Gümrük Çıkış Beyannamesi var ise ve ihracat bir mal ihracatı ise) e-Fatura uygulaması üzerinden düzenlemesi gerekmektedir. Ancak e-Fatura/e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan bir mükellefin düzenleyeceği ihracata ilişkin fatura tutarının 30 bin TL ve üzeri olması durumunda bu faturanın Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ücretsiz sunulan e-Belge Portalı üzerinden e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
e-Fatura /e-Arşiv kullanıcısı olmayan mükellefler 1.1.2020 den sonra düzenleyeceği ihracat faturalarını, tutarı 30 bin TL ve üzeri ise e-belge portalı üzerinde e-Arşiv Fatura olarak düzenlemelidir
e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olunması halinde bu tarihten sonra yurt dışına gönderilecek hizmet ihracı faturaları e- Arşiv fatura olarak düzenlenmelidir. Ancak alıcı serbest bölgede bir e-Fatura kullanıcısı ise düzenlenecek fatura e-arşiv olamayacağından bu alıcıya e-fatura düzenlenmesi ancak senaryosunun ihracat e-fatura olarak değil, temel/ticari fatura olarak seçilmesi, fatura tipinin ise "istisna" olması gerekmektedir.
Hayır. E-Faturaya kayıtlı kullanıcı olunması halinde 1.7.2020 tarihinden itibaren özel faturaların da e-Fatura olarak düzenlenmesi gerekir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'ne göre ; "2- 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) lisans alan (bayilik lisansı dâhil) mükellefler." olarak açıklama yapılmış olup bu mükelleflerin bu faaliyetleri 2019 yılında gerçekleştirmiş olması durumunda 1/7/2020 tarihinde geçmesi gerekmektedir. 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamına girilebilmesi için ÖTV mükellefiyetinin olması gerekmemekte, sadece bu listede sayılan malların imal, ithal teslim vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK'dan lisans alınması (bayilik lisansı da dahil) yeterli olmaktadır. Tebliğ yayım tarihinden sonra lisansın sonlandırılması zorunluluk karşısındaki durumu değiştirmemektedir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin yayım tarihinden önce EPDK lisansı iptal edildiyse bu hüküm kapsamında ilgili uygulamalara geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak ilgili tebliğin yayım tarihinden sonra lisansın iptali halinde e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv Fatura ve e-İrsaliye uygulamalarından çıkmayı gerektiren bir durum değildir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'ne göre 1/7/2020'de e-Fatura, e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçilmesi, 1/1/2021 tarihinde ise e-Defter Uygulamasına geçilmesi gerekir. İstenmesi durumunda özel hesap döneminin başladığı tarihte de tüm uygulamalara geçiş hakkı vardır.
Şahıs işletmesinin Anonim Şirket veya Limited şirket gibi bir şirkete dönüşmesi nevi değişikliği olarak değerlendirilmediğinden, değişikliğin gerçekleştiği tarih itibariyle yeni şirketin 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğindeki şartları taşıyıp taşımadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında esas alınacak konu bu faaliyetler kapsamında EPDK lisansının olup olmadığıdır. Kiraya verme işlemi olsa bile bu kapsamda alınan EPDK lisansına hala sahip olunması durumunda Tebliğ kapsamında e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-Defter ve e-İrsaliye Uygulamalarına geçme zorunluluğu vardır.
Bu kapsamda değerlendirilen bir kuruluşun 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında E-Fatura v ve diğer uygulamalara geçme zorunluluğu bulunmamakta olup, bu kurumların durumu Muhasebat Genel Müdürlüğü'nce tespit edilen Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Sistemi çerçevesinde belirlenecektir.
Vergi dairesi sicil kayıtlarından terk yapılmadığı müddetçe gayri faal bile olsa ilgili Tebliğdeki şartları taşıyan tüm mükellefler Tebliğde belirtilen e-Belge uygulamalarına geçmek zorundadır.
Kanunen HKS ye bildirim yükümlülüğü var ise ve aynı zamanda tüccar veya komisyoncu olunması durumunda "Toptancı Halinde ve Hale Bildirilerek İşlem Gören Mallar Hakkında Tebliği'nin ekindeki listede yer alan sebze ve meyveler ile iştigal edilmesi halinde 509 sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında belirtilen sürelerde e-fatura, e-arşiv, e-defter ( 2. Sınıf Tüccar ise Defter Beyan Uygulamasından devam edecektir) , e- irsaliye ve e-müstahsil uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır. Kanun kapsamında tüccar ve/veya komisyoncu vasfı olası yeterli olup, HKS'ye bildirim yapmıyor olması zorunluluk karşısındaki durumunu değiştirmez.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nin ilgili hükümlerinde "5957 sayılı Kanun hükümlerine göre komisyoncu ve tüccar olarak sebze ve meyve ticareti ile faaliyet gösteren mükellefler.." şeklinde düzenleme yapıldığından faaliyetin hal içi veya hal dışı yapılması yönünde bir ayrıma gidilmemiştir.
Tebliğde sadece sebze meyve komisyoncuları ve tüccarları ifade edilmiştir. Dolayısıyla balık halleri ve soğuk hava depoları bu kapsama GİRMEMEKTEDİR.
Hayır. Sanayici sıfatıyla sebze ve meyve alımı yaparak kendi tesisinde işleyen kişi, 5957 sayılı Kanuna tabi olmakla birlikte malların toptan satışı amacıyla faaliyet göstermediği için bu Kanundaki komisyoncu ve tüccar tanımı kapsamına girmemektedir. Bu sebeple, 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nin ilgili maddelerine göre bu sanayici, e-fatura uygulamasına geçmek zorunda olup da aynı zamanda faaliyeti gereği müstahsil makbuzu da düzenlemek zorundaysa Tebliğin "IV. 5.5. e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına Geçiş Süreci" maddesi gereği 1/7/2020 tarihine kadar e-müstahsile geçmek zorunda olacaktır.
Hayır. Bu kapsama 5957 sayılı Kanuna istinaden yayınlanan Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik' in 40. Maddesinde hale bildirim yükümlülüğü olan mükelleflerden sadece komisyoncu ve tüccar sıfatı olanlar girmektedir.
Söz konusu kooperatifin 5957 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Sebze ve Meyve Üretici Örgütleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde Üretici Örgütü Belgesi varsa 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nin ilgili hükümlerine tabi olmayacaktır. Bu belge yoksa komisyoncu sayılmayacak ama HKS ye bildirim yükümlülüğü olan sebze/meyveyi kendi adına üyelerinden veya ortağından alıp yine kendi adına farklı bir fiyattan başkasına satarsa tüccar sayılacağından Tebliğ kapsamına girmeyi gerektirir.
Eğer bu kooperatif sadece kendi tüzel kişiliği adına kayıtlı olan bahçesinde ürettiği HKS bildirim yükümlülüğü olan sebze meyveyi başka yere satarsa o zaman 5957 sayılı Kanun kapsamında tüccar değil üretici sayılır ki bu durum tebliğin düzenlemesi dışındadır.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği gereği söz konusu uygulamalara geçmeden önce mükellefin artık Komisyoncu veya Tüccar sıfatı ile sebze ve meyve ticareti yapmayacak olması (farklı bir sektöre geçmesi vb.) ve bu nedenle HKS 'deki kaydının pasife alınması durumunda bu faaliyetlerinden dolayı HKS'ye bildirim yükümlülüğü ortadan kalkar. Dolayısıyla bu kişi artık 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nin ilgili hükümleri kapsamında olmayacaktır. Ancak ilgili Tebliğ kapsamında uygulamalara geçtikten sonra bu yükümlülüğün kalkmış olması Tebliğ kapsamındaki uygulamalardan çıkmayı gerektirmez.
İhracat e-Fatura uygulamasında faturanın "ihracat e- Fatura Senaryosu"yla düzenlenebilmesi için öncelikle ihracatın bir mal ihracatı olması ve fatura ekinde Gümrük Çıkış Beyannamesinin olması gerekmektedir. Mikro ihracat uygulamasında fatura ekinde Gümrük Çıkış Beyannamesi değil ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) olduğu için 31.12.2019 tarihine kadar bu kapsamda düzenlenen faturalar kullanıcı e- Arşiv kayıtlı kullanıcısı ise e-Arşiv Fatura olarak, değilse kağıt fatura olarak düzenlenmelidir. Ancak 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğine göre 1.1.2020 tarihi itibariyle e-Fatura kullanıcılarının e-Arşiv fatura kullanıcısı da olma zorunluluğu getirildiğinden, bu tarihten sonra e-Fatura kullanıcıları mikro ihracat kapsamında düzenleyeceği faturaları e-Arşiv fatura olarak düzenlemeli, kağıt fatura olarak düzenlememelidir.
Hali hazırda bir zorunluluk yoktur. Bununla birlikte 2020 yılı içinde e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerce, e-Fatura uygulamasına kayıtlı kamu kurum ve kuruluşlarına düzenlenecek tüm faturaların e-Fatura olması planlanmaktadır. İlgili düzenleme ebelge.gib.gov.tr internet adresinde ayrıca duyurulacaktır.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nde e-fatura, e-arşiv Fatura uygulamalarında kullanılabilecek cihazlar mali mühür, e-imza ve Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) olarak belirtilmiştir. 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) "5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 9 uncu maddesinde tanımlanan ve yalnızca gerçek kişi mükelleflerce kullanabilen elektronik sertifikadır "şeklinde açıklanmıştır. Buna istinaden Nitelikli Elektronik Sertifika e-imza ile aynı anlama gelmekle birlikte, mobil imza ise farlılık arz etmektedir. Nitelikli Elektronik Sertifika herhangi bir üretici kurumdan (ESHS) alınabilir.
e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 30 Bin TL'yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5.000 TL'yi) aşması halinde, söz konusu faturaların, "e- Arşiv Fatura" olarak Başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portali üzerinden düzenlenmesi zorunludur.
Hayır. Bu satışlar için düzenlenecek e-Arşiv Faturalar için e-imza veya mali mühre ihtiyaç olmadan Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ücretsiz sunulan e-Belge Portalı üzerinden e-Arşiv Fatura düzenlenebileceklerdir. e-Belge Portalına giriş interaktif vergi dairesine girişte kullanılan kullanıcı adı, parola ile gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda düzenlenecek e-Arşiv Faturalar Başkanlık mali mührü ile mükellef adına imzalanacaktır.
Hayır. Bu kapsamda yer alan mükellefler herhangi bir uygulama için başvuru yapmadan Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ücretsiz sunulan e-Belge Portalını interaktif vergi dairesi kullanıcı adı ve parolaları ile giriş yaparak kullanacaklardır.
Bu kapsamda yapılan satışlar için aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturalar topluca ve birlikte değerlendirilecek olup, faturaların vergi dâhil tutar toplamının belirtilen tutarı aşması halinde, söz konusu faturaların e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu kapsamda gün içinde düzenlenen kağıt faturaların da iptal edilerek toplam tutar üzerinde e-Arşiv Fatura düzenlenmesi gerekmektedir.
Başkanlık tarafından sunulan e-Belge Portallarının hiç birinde belge düzenleme sınırı bulunmamaktadır.
Mükellefler e-Arşiv Fatura uygulamasından; kendi bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu (doğrudan entegrasyon), özel entegratörlerin sistemi ve Başkanlık tarafından sunulan GİB portal yöntemi ile yararlanabilirler.
"Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları" dışında kalan mükellefler e-Fatura uygulamasına dahil olmadan e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olamazlar.
Evet. e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları yöntemden farklı bir yöntem kullanabileceklerdir.
Evet. e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları özel entegratörden farklı bir yada birden çok özel entegratör kullanabilirler.
Söz konusu faturalar Başkanlığımız tarafından yasal saklama süresince muhafaza edilecek olup, mükelleflerin sürekli erişimine açık olacaktır.
Kanunun ilgili hükümlerine göre muhafaza yükümlülüğü olanlar, gerek düzenledikleri gerekse adlarına düzenlenen bu Tebliğe konu e-Belgeleri kendilerine iletim/teslim şekline uygun olarak yasal süreler dâhilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler. Bu kapsamda kendilerine e-Arşiv faturanın kağıt çıktısı verilenler kağıt ortamda, elektronik ortamda iletilenler ise elektronik ortamda muhafaza edeceklerdir.
Konuyla ilgili olarak 509 Sıra No.lu Genel Tebliğ'in 'V.3. e-Belgeler Üzerinde Yer Alacak Amblem ve Diğer Bilgiler' başlıklı bölümünde; '' e-Belge uygulamaları kapsamında elektronik ortamda düzenlenen belgelerin alıcısına kağıt olarak veya elektronik ortamda iletilen aslı ile düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan "Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi", "Hazine ve Maliye Bakanlığı" ibaresi ile e-Belgenin türüne ilişkin ibarenin renkli olarak yer alması esastır. Ancak düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde bulunan amblem ve ibarelerin renkli olarak yer alması koşuluyla, alıcısına kâğıt olarak iletilen asıl nüshaları üzerine siyah- beyaz olarak da basılması mümkün olup bu durumda, kâğıt çıktı üzerinde satıcı veya yetkilisine ait ıslak imza (veya hazır imza) ile kaşe veya damgasının bulunması zorunludur. Ancak bu Tebliğin "V.5.2." numaralı bölümünde kendilerine el terminalleri vasıtası ile e- Arşiv Fatura uygulaması kapsamında e-Belge düzenleme ve müşterilere kağıt veya elektronik ortamda iletme izni verilen mükelleflerde ıslak imza (veya hazır imza) ile kaşe veya damga zorunluluğu aranmaz.'' açıklaması yapılmıştır.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nde belirtilen e-Belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur.
Vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarından; 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 1/6/2020 tarihine kadar, 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna, e-SMM uygulamasına geçmeleri zorunludur.
İşe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna kadar e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.
e-SMM uygulamasına başvurabilmek için öncesinde e-imza (NES: Nitelikli elektronik sertifika) veya mali mühür edinmeniz gerekmektedir. Uygulamadan GİB Portal Yöntemi ile yaralanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e- Arsiv_Portal_Basvuru.pdf linkte yer alan dokümandaki adımları takip ederek, uygulamadan özel entegratör yöntemi ile yararlanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/esmmozelentegratorlistesi.html web adresinde yayınladığımız ve Başkanlığımız tarafından yetki verilmiş özel entegratörler aracılığıyla başvurunuzu yapabilirsiniz.
e-SMM uygulamasına başarılı olarak başvurduğuna dair e-posta tarafınıza ulaştıktan sonra https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e- Arsiv_Portal_Giris.pdf linkte belirtilen dokümandaki adımları takip ederek giriş yapabilir ve e-SMM belgesi
Elektronik ortamda imzalanarak oluşturulmuş e-SMM belgesi üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Bu nedenle düzenlediğiniz belgeyi imzalamadan önce doğruluğunu kontrol etmeniz gerekmektedir.
Mali mühür ya da NES ile imzalanan e-SMM belgesi iptal edilemez. Ancak söz konusu belgede var olan hata durumunda kanunun öngördüğü diğer bilgi ve belgelerle tevsik edilmesi durumunda kayıtlara alınmayabilir.
GİB Portal üzerinden sunulan e-SMM hizmeti temel ihtiyaçlar baz alınarak geliştirilmiştir. Bu sebeple uygulamayı yavaşlatacak geliştirmeler kullanıma açılmamıştır. Bu gibi hizmetleri talep eden mükellefler https://ebelge.gib.gov.tr/esmmozelentegratorlistesi.html linkte yayınlanan ve Başkanlığımız tarafından yetkilendirilen özel entegratörlerden hizmet alabilirler.
e-MM uygulaması, e-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olan mükelleflerden faaliyetleri gereği aynı zamanda müstahsil makbuzu düzenlemek zorunda olanlar ile 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler için zorunlu bir uygulamadır.
e-MM uygulamasına başvurabilmek için öncesinde e- imza (NES: Nitelikli elektronik sertifika) veya mali mühür edinmeniz gerekmektedir. Uygulamadan GİB Portal Yöntemi ile yaralanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e- Arsiv_Portal_Basvuru.pdf linkte yer alan dokümandaki adımları takip ederek, uygulamadan özel entegratör yöntemi ile yararlanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/esmmozelentegratorlistesi.html web adresinde yayınladığımız ve Başkanlığımız tarafından yetki verilmiş özel entegratörler aracılığıyla başvurunuzu yapabilirsiniz.
Elektronik ortamda oluşturulan ve imzalanan e-MM belgesi üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz.
Mali mühür ya da NES ile imzalanan e-Müstahsil Makbuzu belgesi iptal edilemez. Ancak söz konusu belgede var olan hata durumunda kanunun öngördüğü diğer bilgi ve belgelerle tevsik edilmesi durumunda kayıtlara alınmayabilir.
Elektronik belgeleri düzenleyen 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'ne göre:
a- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK'dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.
b- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.
c- 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.
d- 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini gerçekleştiren mükellefler.
e- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler.
f- Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi'ne kayıtlı kullanıcılar. 7- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
g- 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler. e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu getirilen mükellefler geçmek zorundadır.
e-İrsaliye için farklı bir hesap edinilmesi gerekmiyor. e-Fatura hesabınız üzerinden işlemler yapılabilecektir. E-İrsaliye uygulaması aşağıda belirtilen 3 yöntemden biri tercih edilerek kullanılabilir.
Halihazırda Başkanlığın https://portal.efatura.gov.tr/efatura/egiris.jsp internet adresinde sunduğu web uygulamasını(GİB-Portal) kullanan mükelleflerin portala girdikten sonra "araçlar" menüsünden "kullanıcı bilgileri" alanına giriş yapmaları gerekmektedir. Kullanıcı bilgileri alanında "e-irsaliye kullanmak istiyorum" butonuna tıklamak suretiyle e-irsaliye uygulamasını kullanmaya başlayabilirler. Portal kullanıcıları bu işlemi yaparak uygulamaya dahil olduktan sonra Başkanlığımıza başvuruya ilişkin herhangi bir bildirimde bulunmalarına gerek bulunmamaktadır. e-İrsaliye uygulamasına bu şekilde kayıt olan mükelleflerin sistem üzerinden ayrılmaları ancak Başkanlığımıza dilekçe ile başvurmaları durumunda mümkün olacaktır.
e-Fatura uygulamasını halihazırda entegrasyon yöntemi ile kullanan mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına dahil olmak için Başkanlığımıza hitaben bir dilekçe ve ekinde yer alan test tanım formu ile başvurmaları gerekmektedir. İlgili belgeler kağıt ortamında Başkanlığımıza ulaştıktan sonra https://ebelge.gib.gov.tr/efaturamevzuat.html internet adresinde yer alan test planına uygun olarak e-irsaliye testlerini başarıyla tamamlayanlara e-irsaliye kullanma izni verilecektir. Test tanım formunda yer alan IP numaraları ile canlı ortamda kullanılan IP numaralarının farklı olması gerekmektedir.
e-İrsaliye uygulamasına dahil olmak isteyen mükellefler, Başkanlığımızdan e-İrsaliye özel entegratörlük izni alan özel entegratörlerden biri ile anlaşmak suretiyle uygulamaya katılabilirler. Bu durumda mükelleflerin Başkanlığımıza herhangi bir bildirimde bulunmasına gerek bulunmamaktadır. Kullanıcıların hesapları özel entegratörler tarafından elektronik ortamda tanımlanacaktır. Başkanlıktan e-irsaliye özel entegrasyon izni alan kurumlar https://ebelge.gib.gov.tr/eirsaliyeozelentegratorlerlistesi.html internet adresinde yayınlanmaktadır.
Evet. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olan mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları yöntemden farklı bir yöntem kullanabilirler.
Evet. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olan mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları özel entegratörden farklı bir ya da birden çok özel entegratör kullanabilirler.
e-İrsaliye uygulamasına hali hazırda e-Fatura uygulamasından yararlanma iznine sahip olan kayıtlı kullanıcılar dahil olabileceğinden ve e-Fatura uygulaması nedeniyle de gerçek kişilerin elektronik imzaya tüzel kişilerin de mali mühüre sahip olması nedeniyle, e-İrsaliye uygulaması için ayrı elektronik imza veya mali mühür kullanılmasına gerek olmayıp, mevcut imza araçları kullanılabilecektir.
Sevk irsaliyesi, satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının; teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması zorunlu olan belgedir. İrsaliyeye konu malların, satıcıdan yola çıkıp alıcıya ulaşması ile birlikte sevk irsaliyesi belgesi esas itibariyle işlevi yerine getirmiştir. Bu durumdaki sevk irsaliyesinin iptal edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak, e-İrsaliye uygulamasında (509 SN VUK GT, IV.3.4. e-İrsaliye Yanıtı); düzenlenen e-İrsaliyenin, alıcısının ya da muhteviyatındaki malların tamamının hatalı olması halinde, alıcısı tarafından e-İrsaliye Yanıtı ile reddedilmesi mümkündür. Ancak ret işleminin malın fiili sevkinden önce yapılması gerekmektedir. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek ret e-İrsaliye Yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/taşıttıran tarafından yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.
e-İrsaliye yanıtı süresi fatura düzenleme süresi olan 7 günlük süreyi aşamaz.
Kendisine e-İrsaliye düzenlenen mükellefler, istemeleri halinde, e-İrsaliyeye konu malların ne kadarlık kısmının teslim alındığını/kabul edildiğini, teslim alınmayan mallara ilişkin olarak, kabul edilmeyen mal miktarını ve nedenini uygulama üzerinden e-İrsaliye Yanıtı ile e-İrsaliyeyi düzenleyene iletebilirler. e-İrsaliye Yanıtı ile yapılan kısmi kabul durumlarında, kabul edilmeyen malların satıcısına geri gönderimi için, malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından yeni bir belge (düzenleyicini e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olması halinde e-İrsaliye, diğer durumda kağıt sevk irsaliyesi) düzenlenmesi gerekmektedir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin V.5.1. ve V.5.2.nci bölümlerinde yer verilen açıklamalar uyarınca; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik fatura ile elektronik fatura uygulamasında kayıtlı olmayan kayıtlı kullanıcılara düzenlenen e-Arşiv Faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur. Buna göre belirtilen kurallara uygun olarak düzenlenen ve kağıt çıktısı irsaliye yerine geçen belge niteliğinde olan e-Fatura veya e-Arşiv Faturanın kağıt çıktısı, müşteriye verilmesi halinde ayrıca matbu veya e-İrsaliye şeklinde başka bir sevk irsaliye belgesinin düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
e-İrsaliyenin aynı matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda malın satıcı tarafından taşındığı ya da taşıttırıldığı durumda satıcı, alıcı tarafından taşındığı ya da taşıttırıldığı durumda alıcı tarafından e-İrsaliye düzenlenecektir. Bununla birlikte malın bir kargo ya da lojistik firması uhdesinde bulunan depolardan sevk edildiği durumlarda, e-İrsaliye malı taşıyan lojistik firması tarafından da düzenlenebilecektir.
e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükellefler tüm irsaliyelerini e-İrsaliye olarak düzenlemek ve Başkanlığa iletmek zorundadırlar. Bununla birlikte alıcının uygulamaya kayıtlı olmadığı durumlarda ve muhtelif müşteriler adına düzenlenecek e-İrsaliyelerde uyulması gereken usul ve esaslar "e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu"nda açıklanmaktadır.
509 Sıra. No.lu VUK Genel Tebliği'ne göre e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükellefler, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayanlara da sevk irsaliyesini, e-İrsaliye olarak düzenleyecek olup, alıcılarının talebine göre elektronik veya kağıt ortamda teslim edebileceklerdir.
e-İrsaliye belgesinin alıcısının uygulamaya kayıtlı olduğu durumlarda GİB sistemleri üzerinden iletimi zorunludur. Bununla birlikte alıcının uygulamaya dahil olmadığı durumlarda da e-İrsaliye GİB sistemlerine iletilecek olup, muhatabına haricen elektronik ortamda ya da kağıt çıktı vermek suretiyle teslim edilecektir. GİB sistemlerine başarılı bir şekilde gönderilmeyen e-İrsaliyeler hükümsüzdür.
Sadece barkod veya karekod bilgisinin bulunması mevcut durumda yeterli olmayıp, taşıma sırasında araçta düzenlenen e-İrsaliye'nin bir örnek kağıt çıktısı veya elektronik olarak belge görüntüsünün bulundurulması ve yol denetimi personeline ibraz edilmesi ve bu bilgilere göre ibraz olunan sevk irsaliyesi belgesinin GİB sistemleri üzerinden doğrulanabilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte Başkanlığımızca gerekli geliştirmeler ve diğer paydaş kamu kurum ve kuruluşları ile entegrasyon çalışmaları yapıldıktan sonra mümkün olacaktır. Bu durum "e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu"nda açıklandıktan sonra kullanılabilecektir.
e-İrsaliye malın sevki sırasında yanında bulundurulması gereken bir belge olup, malın fiili sevkinde önce düzenlenmesi gerekmektedir. İrsaliye üzerinde, irsaliyenin düzenlenme tarihine ilave olarak malın fiili sevk tarihinin de belge üzerinde gösterilmesi gerekmektedir. Malın fiili sevk tarihinin, irsaliyenin düzenlenme tarihinden önce olması "Matbudan" tipinde düzenlenen e-İrsaliyeler dışında mümkün olmayıp, hangi durumlarda bu irsaliye tipinin kullanılabileceği "e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu"nda açıklanmaktadır.
e-İrsaliyenin teknik sebeplerle düzenlenememesi halinde; müşteriye öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenecek ve bu irsaliye üzerinde "e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir" ibaresine yer verilecektir. Bu şekilde düzenlenen matbu sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye'ye dönüştürülmesi zorunludur. Matbu sevk irsaliyesine istinaden daha sonradan düzenlenecek e-İrsaliye'ler GİB tarafından özelleştirilen "MATBUDAN " tipinde düzenlenmesi ve bu e-İrsaliye belgesinin ilgili alanında matbu kağıt olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin bilgisine (tarih, belge no) yer verilmesi gerekmektedir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nin VIII. Diğer hususlar başlıklı kısmında, e-Belge uygulamalarına dâhil olan mükellefler, uygulamaya dâhil oldukları tarihin içinde bulunduğu ayın (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7 nci günün) sonuna kadar, söz konusu belgeleri kâğıt ortamda da düzenleyebilirler. Ancak aynı işlem için e-Belge veya kâğıt ortamdaki belgelerinden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir. e-Belge uygulamalarına dahil olunan tarihin ait olduğu ayın sonundan (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7 nci günden) itibaren, belgelerin e-Belge olarak düzenlenmesi zorunlu olup, kağıt ortamda belge düzenlenmesi halinde Kanunda yazılı cezalar tatbik edilir. Hükmü bulunmaktadır. Dolayısıyla e-İrsaliyeye dahil olduğunuz tarihin içinde bulunduğunuz ayın sonuna kadar belgelerinizi kağıt ya da elektronik olarak düzenlemeniz mümkündür. Ancak aynı işlem için elektronik belge veya kağıt ortamdaki belgelerden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin VIII. Diğer hususlar başlıklı kısmında, e-Belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur. Bu şekilde belge düzenlemek istisnai bir uygulama olup, belge düzenlemeye başlamadan önce Başkanlığa konu hakkında tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte yazılı olarak bilgi verilmesi ve bu durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir. Süreklilik arz etmesi halinde, uygulamalardan kendi bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemi ile yararlanan mükelleflerin entegrasyon izinleri Başkanlıkça iptal edilebilecek olup, GİB Portal hesapları otomatik olarak açılacaktır. Bu durum entegrasyon izni iptal edilen mükelleflerin, iznin iptalinden sonra, uygulamalardan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla yararlanmalarına engel teşkil etmez. Hükmü bulunmaktadır.
e-İrsaliye kayıtlı kullanıcılara https://ebelge.gib.gov.tr/eirsaliyekayitlikullanicilar.html adresinden ulaşabilir.
509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'ne göre e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, e- Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren ), 19.10.2019 tarihi itibariyle Türk Ticaret Kanununun 397'nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler, e-Defter uygulamasına da geçmek zorundadırlar.
01.01.2021 tarihinden itibaren e-Defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.
3 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin yayım tarihi (19/10/2019) itibarıyla TTK 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler 1/1/2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren geçmek zorunda.
Hayır, bu mükelleflerin e-Fatura ve e-Arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki mükelleflerin, 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği'nde belirlenen faaliyetlerde bulunmaları veya belirlenen hasılat tutarlarını aşmaları halinde e-Fatura ve e-Arşiv Fatura zorunlulukları doğacaktır.
Hayır, ancak isteğe bağlı olarak uygulamaya dahil olabilirler.
Evet, e-Defter uygulamasına isteğe bağlı olarak dâhil olanlar, başvurularını izleyen ayın başından itibaren defterlerini e-Defter olarak tutabilirler. Uygulamaya gönüllü olarak geçen mükelleflerin ayrıca e-Belge uygulamalarına geçme zorunlulukları bulunmamaktadır.
2020/Ocak ve müteakip dönem e-Defter ve berat dosyalarının, özel entegratörlerin ya da Gelir İdaresi Başkanlığının bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk mükellefin muhafaza ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. e-Defter ve berat dosyalarının istenildiğinde ibraz edilmek üzere mükellef tarafından ayrıca muhafaza edilmesi gerekmektedir.
Henüz bu konuda izin alan özel entegratör bulunmamaktadır. e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin listesi ilerleyen zamanda www.edefter.gov.tr internet sitesinde yayımlanacaktır.
Henüz bu konuda izin alan özel entegratör bulunmamaktadır. e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin listesi ilerleyen zamanda www.edefter.gov.tr internet sitesinde yayımlanacaktır.
Zaman damgası kullanımı zorunlu değildir. Ancak, Gelir İdaresi Başkanlığı kaynaklı kesinti veya sistem arızası nedeni ile beratların yüklenememesi durumunda kullanılmak üzere; zaman damgası bulundurulması tavsiye olunmaktadır. Bu kapsamda kullanılacak olan zaman damgaları TÜBİTAK-UEKAE'den temin edilecektir. Beratların, Başkanlığa sunumunu engelleyen kesinti veya arıza durumunun ortadan kalkmasını takiben ilgili beratların tekrar Başkanlık onayına sunulması işlemi gerçekleştirilecektir.
Dileyen mükellefler, her hesap dönemine ilişkin ilk ayda (hesap dönemi içinde işe başlayanlarda işe başlanılan ayda), tercihlerini e-Defter uygulaması aracılığıyla elektronik ortamda bildirmeleri şartıyla, her bir geçici vergi döneminin aylarına ait e-Defter ve berat dosyalarını her ay için ayrı ayrı olmak üzere, ilgili olduğu geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar hazırlayarak ve berat dosyalarını e-Defter uygulamasına yükleyerek Başkanlıkça onaylı halini alma imkanından da yararlanabilirler.
e-Defter ve berat dosyalarının mükelleflerin kendilerine ait NES veya Mali Mühür ile imzalanması gerekmektedir. Bununla birlikte; e-Defter ve berat dosyalarının, özel entegratörlerin, uyumlu yazılımcıların veya meslek mensuplarının Mali Mührü ya da NES'i ile imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından, berat dosyalarının yüklenebilmesi de mümkündür. Uygulamaya ilişkin süreç e-Defter Uygulama kılavuzunda açıklanacaktır.
Evet, söz konusu mükellefler e-Deftere 01.01.2021 tarihinde geçmek zorundadır.
Söz konusu mükellef e-Arşiv uygulamasına geçtiği takdirde e-Fatura uygulamasına da geçmek zorundadır. Bununla birlikte e-Defter uygulamasına geçmek zorunluluğu bulunmamaktadır.
www.edefter.gov.tr internet adresinde format ve standardı yayımlanan defterler (yevmiye ve büyük defter) elektronik ortamda tutulabilmektedir.
Zorunluluk kapsamındaki şirketler tasfiye veya gayri faal durumda olsalar dahi e-belge ve e-defter uygulamalarına geçmeleri gerekmektedir.
2018 ve 2019 yılları brüt satış hasılatı 5 Milyon üzeri olduğu için 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ve 3 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliği kapsamında 01.01.2021 de e-Deftere geçmesi gerekmektedir.
"509 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğ Uygulamalarına İlişkin Sık Sorulan Sorular" içeriği Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından üretilmiştir.