e-İrsaliye Hakkında En Çok Merak Edilenler

e-İrsaliye uygulaması sayesinde, sevk irsaliyelerinizi elektronik ortamda oluşturabilir, iletebilir ve saklayabilirsiniz.

İrsaliyelerinizi istediğiniz zaman, istediğiniz yerden görüntüleyebilirsiniz. Ayrıca kağıt, baskı, ve arşivleme vb. masraflarından kurtulur, iş süreçlerinizde çeviklik kazanırsınız.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından uygulamaya konan e-İrsaliye uygulamaları hakkında merak edilenleri sizler için derledik.

e-İrsaliye nedir?

İrsaliye düzenleme, iletme, alma, cevaplama, saklama ve görüntüleme işlemlerinin dijital ortamda yapılmasını sağlayan uygulamadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereği irsaliyede olması gereken bilgileri içeren, standartları ve veri formatı GİB tarafından belirlenen elektronik belgedir. Elektronik ortamda düzenlenen e-İrsaliye, sevk irsaliyesi ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.

Taşıma İrsaliyesi e-İrsaliye kapsamında mı?

e-İrsaliye, kağıt ortamdaki "sevk irsaliyesi" ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. "Taşıma irsaliyesini" kapsamaz.

Taşıma İrsaliyesi: Malın alıcıya teslim edilmek üzere ücret karşılığında taşıttırılması durumunda, düzenlenen evraktır. Hangi yol ile taşınırsa taşınsın, malın bir yerden başka bir yere nakli için taşıma irsaliyesi düzenlenmesi gerekir.

Sevk irsaliyesi: Satılmış bir malın iki adres arasında taşınırken (malın konusu, birimi ve malın kime ait olduğu bilgilerinin yer aldığı) düzenlenen belgedir.

e-İrsaliye mükellefi kimdir?

e-İrsaliye sisteminden yararlanma iznine sahip olan kişiler, e-İrsaliye mükellefidir.

e-İrsaliye ve matbu İrsaliye aynı anda kullanılabilir mi?

e-İrsaliye sistemine geçtikten sonra üç ay süreyle elektronik ve kağıt irsaliye düzenlenebilir. Fakat aynı belge için ya kağıt irsaliye ya da e-İrsaliye düzenlenebilir. İki irsaliye aynı anda düzenlenemez.

Mal, alıcı tarafından taşınırsa veya taşıttırılırsa e-İrsaliye düzenlenmesi gerekir mi?

Evet, sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir. e-İrsaliye düzenleyen ve alan aynı taraf olabilir.

Bir malın nakliyesi gerçekleştirileceği zaman e-İrsaliye ne zaman düzenlenir?

e-İrsaliyenin malın fiili sevkinden önce düzenlenmesi ve GİB sistemleri ile alıcısına iletilmesi malın fiili sevki için yeterlidir.

e-İrsaliye kimlere zorunludur?

e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan, 2018 ve izleyen yıllarda 25 Milyon TL ve üzeri cirosu olan firmaların e-İrsaliye'ye geçme zorunluluğu bulunmaktadır. 2018 yılı ciro kriterini sağlayan firmaların 01.07.2020 tarihine kadar e-İrsaliye uygulamasına geçmeleri gerekmektedir.

Ayrıca aşağıda belirtilen mükelleflerin de ciro limitlerine bakılmaksızın e-İrsaliye uygulamasına geçmeleri zorunludur.

- Meyve ve sebze ticareti yapan komisyoncu ve tüccarlar 1 Ocak 2020
- ÖTV I sayılı listedeki malların imal, ithal teslimini yapan EPDK lisanslı şirketler (bayiler dahil)
- ÖTV III sayılı listedeki malların imal, ithal teslimini yapan EPDK lisanslı şirketler (bayiler dahil)
- Maden işletmeci ve üreticiler
- Şeker imalatçıları
- Demir ve çelik imalatı, ithalatı ve ihracatı yapan e-Fatura mükellefleri
- Gübre takip sistemine kayıtlı kullanıcılar
1 Temmuz 2020 tarihine kadar e-İrsaliye uygulamasına geçecekler.

e-İrsaliye' den hangi yöntemlerle yararlanılır?

e-İrsaliyeden 3 farklı yöntemle yararlanılabilir.

• GİB Portal (www.efatura.gov.tr)
• Doğrudan entegrasyon yöntemiyle yani kendi sunucularınız üzerinden GİB'e direkt entegre olarak.
• Özel entegratör vasıtasıyla (GİB'den onay almış aralarında Mysoft'un da olduğu özel entegratör firmalar ile anlaşarak).

e-İrsaliye sistemi için GİB'e başvuru yapılması gerekiyor mu?

Özel entegratör bilgi işlem sistemleri vasıtasıyla e-İrsaliye sisteminden faydalanacak olan mükelleflerin, başvurularını özel entegratöre iletmeleri yeterlidir. Ayrıca GİB'e başvuru yapmalarına gerek yoktur. Özel Entegratörler, mükellefleri adına gerekli işlemleri gerçekleştireceklerdir.

e-İrsaliye mükellefi olmayan kişi veya firmalara e-İrsaliye düzenlenir mi?

GİB üzerinden, irsaliyenin gerçek taraf bilgisini e-irsaliyede barındırarak GİB'in belirlediği bir sanal alıcıya e-İrsaliye düzenlenebilir ve gönderilebilir.

Yabancı şirketlere düzenlenen irsaliyeler e-İrsaliye kapsamında mı?

Yurt dışındaki yabancı şirketlere düzenlenen ihracat faturalarına istinaden kullanılan irsaliyeler matbu ortamında düzenlenmeye devam edecektir.

e-İrsaliye sisteminde İrsaliyeli Fatura nasıl düzenlenir?

e-Fatura veya e-Arşiv Fatura, irsaliye yerine kullanılabilir. Yalnız bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. Belgenin düzenlenme tarihi, saati ve dakikası belirtilmelidir. Ayrıca 'İrsaliye yerine geçer' ibaresi yer almalıdır. Malın teslimi anında ilgili firmaya teslim edilmelidir.

e-İrsaliye kayıtlı kullanıcısı olduktan sonra kağıt irsaliye düzenlenir mi?

19 Ekim 2019 tarihli 509 Sıra No'lu VUK Genel Tebliğe göre e-İrsaliye kayıtlı kullanıcıları tüm sevk irsaliyelerini e-İrsaliye olarak düzenleyecektir. Alıcı e-İrsaliye kullanıcısı ise e-İrsaliyeler otomatik olarak iletilecektir. Alıcının e-İrsaliye kullanıcısı olmadığı durumlarda, GİB tarafından sisteme tanımlı olmayan alıcıları temsil etmek üzere "sanal" bir kayıtlı kullanıcı tanımlanacaktır, buna göre e-İrsaliyeler alıcının talebi doğrultusunda elektronik yöntemler olan sms, e-posta, veya matbu olarak iletilebilecektir.

e-İrsaliye'ye uygulama üzerinden yanıt verilebilir mi?

e-İrsaliye'de "irsaliye yanıtı" belgesi mevcuttur. Söz konusu irsaliye yanıtı ile e-İrsaliye üzerinde yazan fiili sevk tarihinden itibaren 7 gün içinde e-İrsaliye muhteviyatı malların tamamı kabul yanıtı ile kabul edilebilir ya da kısmi kabul yanıtı ile bir kısım mallar kabul edilebilir bir kısmı ise reddedilebilir. Ancak kabul edilmeyen mallarla ilgili olarak, malın satıcısına veya farklı bir alıcıya sevk edilmesi durumundan, malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından yeni bir sevk irsaliyesi (uygulamaya kayıtlı olanlar tarafından e-İrsaliye) düzenlenmesi gerekmektedir. e-İrsaliye RED yanıtı ile belgenin tamamı da reddedilebilir. Ancak bu durum sadece fiili sevkten önce ve mal muhteviyatının ya da alıcının hatalı olması halinde mümkündür. Bu durum ve süreler dışında yapılan retler hükümsüzdür.

Uygulama kapsamında irsaliye yanıtı belgesinin düzenlenmesi bir zorunluluk değildir sadece mükelleflere sunulan bir imkandır.

e-İrsaliye iptal edilebilir mi?

e-İrsaliye belgesinin iptali söz konusu değildir. Bununla birlikte malın fiili sevkinden önce, malın muhteviyatının ya da alıcının hatalı olduğunun tespiti durumunda, alıcı tarafından e-İrsaliye muhteviyatının tamamına "irsaliye yanıtı" ile "RED" yanıtı verilebilir.

Kağıt İrsaliye hangi durumlarda düzenlenir?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerin düzenleyecekleri tüm sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi, uygulamaya kayıtlı mükelleflerden alınan mallar karşılığında düzenlenecek irsaliyelerin de yine e-İrsaliye olarak alınması zorunludur.

Ancak bununla birlikte sadece 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile açıklanan hallerde (elektronik belgelerin kağıt ortamda düzenlenebileceği haller, 509 SN VUK GT. V.7. bölümde açıklanmıştır) matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve alınması da mümkündür. Lakin bu durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir.

e-İrsaliye uygulamasına zamanında geçmeyen ve kağıt irsaliye olarak düzenleyenlere cezai yaptırım var mı?

Zorunluluk getirildiği halde e-İrsaliye uygulamasına, süreci içinde geçmeyen mükellefler ile e-İrsaliye şeklinde düzenlenmesi gereken sevk irsaliyesini, istisnai durumlar haricinde e-İrsaliye olarak düzenlemeyen ve almayan (kağıt sevk irsaliyesi olarak düzenleyenler ve alanlar dahil) mükellefler hakkında Kanunda öngörülen cezai hükümler uygulanır.